Làng Xuân Mỹ, Quế Xuân 2, Quế Sơn

Hoàng đế Minh Mệnh (明 命) tên húy là Nguyễn Phúc Đảm (阮 福 膽) sinh năm 1791, trị vì từ năm 1820 đến khi mất năm 1841, là vị Hoàng đế có nhiều cải cách trong quản trị hành chính đất nước, thực hiện công cuộc chia lại địa hạt trong cả nước. Nhiều làng xã ở Quảng Nam cũng được thành lập ở giai đoạn này, trong đó có làng Xuân Mỹ, thuộc địa hạt Duy Xuyên, nay thuộc Quế Sơn. Theo gia phả tộc Văn Tấn, nguyên quán của tộc là tộc Văn Bá làng Mỹ Xuyên (Nam Phước, Duy Xuyên) một tộc cùng tiền hiền làng Mỹ Xuyên khai cơ khai canh vùng đất mới thời vua Lê Thánh Tông (1471) đến đời thứ 5 ngài Văn Tấn Vinh di cư vào sinh sống tại làng Xuân Mỹ sinh con trai là ngài Văn Tấn Ba (đời thứ 6) kế tục nối dõi tông đường thành lập tộc Văn Tấn tại làng Xuân Mỹ (xã Quế Xuân 2, huyện Quế Sơn). Tộc Văn Tấn cùng với các tộc Hồ, Nguyễn Văn, Nguyễn Đắc, Lê, Trương … người đến trước người tới sau chung tay lập làng khi an cư xây dựng đình làng Xuân Mỹ thờ thần, bổn cảnh và tổ tiên vào năm 1822 Minh Mạng nhị niên. Lúc đầu đình làm vật liệu tạm dần tu bổ cột, rường bằng gỗ mít, tường xây gạch nung thủ công, mái lợp ngói âm dương tại xứ đất Bàu Lôi. Ngay từ đầu với lòng kính thành hoàng, tưởng nhớ tổ tiên, dân làng Xuân Mỹ duy trì tổ chức cúng Kỳ Yên tại đình làng vào ngày Mồng 10 tháng 4 âm lịch hằng năm cầu mong làng vạn sự an lành Quốc thái Dân an theo lễ hội truyền thống của dân tộc Việt Nam trong suốt quá trình hình thành phát triển làng kể cả trong thời buổi đất nước chiến tranh loạn lạc. Đến năm 1992 dân làng trùng tu lại đình làng bằng vật liệu bê tông cốt thép, tường xây gạch xi măng, mái lợp ngói với kinh phí 397 triệu đồng. Dân làng phấn khởi tích cực đóng góp tùy điều kiện khả năng, trong đó gia đình ông Nguyễn Hương cúng 200 triệu đồng, một bà con dâu của làng cúng 50 triệu đồng, góp phần làm nên ngôi đình làng Xuân Mỹ thêm kiên cố khang trang. Xuân Mỹ cùng chung tay xây dựng thôn Phú Mỹ xã Quế Xuân 2 ngày càng văn minh (năm 2023, giải Nhất cuộc thi cơ sở vật chất văn hóa đẹp thuộc về Thôn Phú Mỹ, xã Quế Xuân 2, huyện Quế Sơn); Quế Xuân 2 cũng đã về đích xã nông thôn mới. Làng Xuân Mỹ, trong mấy trăm năm hình thành và phát triển dù có khi địa dư ranh giới theo xã tách; nhập dân làng vẫn đồng tâm hiệp lực xây dựng quê hương ngày một phát triển theo đà tiến chung của xã hội. Tộc Văn Tấn tuy nơi đây có nhà thờ, đời sống ổn định tại làng Xuân Mỹ con cháu vẫn thường hay về lại quê xưa làng Mỹ Xuyên (Nam Phước, Duy Xuyên) bày tỏ tấm lòng tôn kính Thuỷ tổ, tiên thế trong Giỗ Tổ, lễ Tết đồng thời là dịp đi thăm bà con nội ngoại tiếp tục kết nối gìn giữ đạo lý truyền thống tốt đẹp dòng tộc xưa nay. Dân làng Xuân Mỹ dù ở địa phương hay đi xa quê bà con mãi giữ trong tâm khảm bao tình yêu quê hương thiết tha. Hòa Văn